Profesor Antoni Agopszowicz – patron Fundacji to człowiek, który niewątpliwie jest wielkim autorytetem dla całego środowiska zajmującego się tematyką prawa geologicznego i górniczego. Stąd też wybór Jego osoby na patrona Fundacji, której przedmiotem zainteresowań badawczych jest prawo geologiczne i górnicze.
Profesor urodził się w 1919 r. we Lwowie. W 1938 r. podjął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym UAM w Poznaniu. W 1939 r. brał udział w obronie Polski przed hitlerowskimi Niemcami w trakcie kampanii wrześniowej. Lata okupacji spędził w Warszawie, kontynuując studia na tajnych kompletach, czynnie uczestnicząc zarazem w ruchu oporu przeciwko okupantowi. W 1944 r. brał udział w Powstaniu Warszawskim (jako ppor. „Tosiek”). Po powrocie do kraju z obozu jenieckiego ukończył w 1947 r. studia prawnicze. W 1949 r. przedłożył rozprawę doktorską poświęconą umowie dożywocia. Pracę zawodową rozpoczął jako aplikant sądowy w Gostyniu Wielkopolskim, a następnie przeszedł do Prokuratorii Generalnej. W latach 1950-1958 wykonywał zawód radcy prawnego oraz adwokata. W 1964 r. Antoni Agopszowicz odbył rozprawę habilitacyjną poświęconą odpowiedzialności za szkody wyrządzone robotami górniczymi. W 1966 r. podjął pracę naukową w Głównym Instytucie Górnictwa w Katowicach, a następnie w katowickiej filii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przekształconego w 1968 r. w Uniwersytet Śląski, na którym w latach 1968-1970 pełnił funkcję Prodziekana Wydziału Prawa i Administracji. Tam też Profesor był inicjatorem powstania i długoletnim kierownikiem Katedry Prawa Górniczego – jedynej w kraju i jednej z nielicznych w skali światowej placówki naukowej podejmującej badania nad szeroko rozumianą problematyką prawną górnictwa, a także prowadzącym powszechnie otwarte seminarium doktorskie. W 1969 r. opublikował podręcznik pt. „System prawny górnictwa w zarysie”. Był inicjatorem powstania naukowej serii wydawniczej pt. „Problemy Prawne Górnictwa”, a następnie „Problemów Prawnych Górnictwa i Ochrony Środowiska”, których to czasopism był on wieloletnim redaktorem. W 1974 r. A. Agopszowicz uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1981 r. profesora zwyczajnego. W 1978 r. wydał on pionierską publikację pt. „Obowiązek zapobieżenia szkodzie”. W latach 1981-1982 był dziekanem WPiA Uniwersytetu Śląskiego.
Co istotne dla nas – Fundatorów, absolwentów Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego – w latach 1984-1989 Pan Profesor był również pracownikiem naukowym WPiA UWr. Także Wrocław był miejscem wydania kolejnej ważnej publikacji w 1992 r. pt. „Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w stanie wyższej konieczności”.
Pan Profesor był również kierownikiem projektu ustawy „prawo o gospodarowaniu wnętrzem ziemi” z 1988 r., który nie wszedł jednak, jak dobrze wiemy, w życie. Po kilkuletniej przerwie w pracy naukowej Pan Profesor powrócił do pracy naukowej na Uniwersytecie Śląskim i objął równocześnie kierownictwo nowo powstałej tam Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego – ta nowa aktywność prof. Agopszowicza wiązała się z wydaniem w 1991 r. podręcznika jego autorstwa pt. „Zarys prawa samorządu terytorialnego” oraz komentarza do ustawy o samorządzie terytorialnym z jego przeważającym udziałem autorskim. Przez kilkadziesiąt lat Pan Profesor był bardzo aktywny na różnych innych polach, między innymi prowadził szkolenia dla aplikantów radcowskich i adwokackich. Pan Profesor zmarł w 2006 r. i został pochowany w rodzinnym Gostyniu w Wielkopolsce.
Jak widać, jest to życiorys niewątpliwie wielkiej osoby, której z tego miejsca chcemy złożyć wyrazy ogromnego uznania. Pan Profesor działał z sukcesami na wielu polach: naukowym – uzyskując zasłużenie tytuł profesora i posiadający liczne zasługi na polu prawa górniczego, cywilnego, ochrony środowiska oraz samorządu terytorialnego i wielu innych dziedzin, praktycznym – jako wieloletni czynny prawnik, a także odznaczając się wyjątkowym patriotyzmem i gotowością poświęcenia siebie dla Ojczyzny w walce z okupantem niemieckim w czasie II wojny światowej. Co warto podkreślić, Pan Profesor aktywnie działał m.in. w czasach, kiedy w Polsce obowiązywała gospodarka nakazowo-rozdzielcza, a górnictwo należało do dziedzin, które objęte były praktycznym monopolem państwa. Działalność naukowa Pana Profesora wiązała się z wyjątkową odwagą ze względu na odważne tezy formułowane przez niego w odniesieniu do prawa górniczego, które było dziedziną ściśle powiązaną z państwem, w tych czasach demokratycznym i wolnym jedynie z nazwy. Nie przeszkadzało to wszystko również wejść skutecznie Panu Profesorowi w erę gospodarki wolnorynkowej w Polsce po 1989 r. i przez dostosowanie się do nowej rzeczywistości osiągać kolejne sukcesy na polu zawodowym. Cały jego życiorys bez wątpienia zasługuje na trwałą pamięć.
Fundacja „Instytut Prawa Geologicznego i Górniczego im. prof. Antoniego Agopszowicza” z siedzibą we Wrocławiu pragnie wyrazić więź z dorobkiem Pana Profesora, który stanowi dla nas niedościgniony wzór do naśladowania.
Z tego miejsca pragniemy serdecznie podziękować krewnym Profesora Antoniego Agopszowicza – Pani Monice Agopsowicz i Pani Elżbiecie Łysakowskiej – za wyrażenie zgody na użycie jego imienia w nazwie Fundacji.
Informacje na temat Profesora Agopszowicza zostały zaczerpnięte głownie z artykułu autorstwa prof. Aleksandra Lipińskiego oraz prof. Ryszarda Mikosza, który dokładnie opisuje szczegóły życia i pracy badawczej Profesora pt.: „Profesor Antoni Agopszowicz: twórca teoretycznych podstaw systemu prawnego górnictwa”. „Z Dziejów Prawa” (2018), T. 11 (19), cz. 1, s. 149-155.
Mgr Jakub Kołecki / 04.07.2023 r.